Πηγή: Socialter n°58   *   Ιούνιος – Ιούλιος 2023  *   Αφιέρωμα

Κείμενα: Elisa Perrigueur,  Φωτογραφίες: Πηνελόπη Θωμαΐδη

Μετάφραση: Αντωνία Πάνου

Από την εκλογή του, ως Δημάρχου Αθηναίων το 2019, o εκπρόσωπος του συντηρητικού  κόμματος  της Νέας Δημοκρατίας έχει επιδιώξει μια πολιτική μετασχηματισμού της ελληνικής πρωτεύουσας.

Όμως οι κάτοικοι ασφυκτιούν από την έλλειψη χώρων πρασίνου, δημόσιων χώρων και πολιτικών ελευθεριών. Τα έργα αυτά που θεωρούνται ακατάλληλα για τους πολίτες, και γίνονται μάλλον για τους τουρίστες “πελάτες”, όντας  πολύ πιο επικερδή στα μάτια της νεοφιλελεύθερης δεξιάς, προκαλούν τις  οργανωμένες αντιδράσεις των πολιτών.

Ας ξεκινήσουμε από τα Εξάρχεια. Από τη συνοικία της Αθήνας με τα χλωμά κτίρια και τα νεοκλασικά σπίτια με τα αντικαπιταλιστικά και αναρχικά γκράφιτι.

Στη συνέχεια, ας τολμήσουμε  να ανέβουμε την φαρδιά σκάλα που είναι διακοσμημένη με ένα κόκκινο αστέρι για να φτάσουμε  στα μονοπάτια που ελίσσονται ανάμεσα σε πολλά κυπαρίσσια, πεύκα και κάκτους. Ο λόφος του Στρέφη υψώνεται εδώ, ένας σπάνιος χώρος πρασίνου που κυριαρχεί σε αυτή τη συνοικία της ελληνικής πρωτεύουσας.

Από τους βράχους στην κορυφή, η θέα βυθίζεται προς τα κάτω στην άδενδρη λευκή πρωτεύουσα που εκτείνεται μέχρι τη θάλασσα. Αυτή την ημέρα του Απριλίου ένα ζευγάρι φιλιέται, μερικοί νέοι… χορεύουν, ένας άντρας αποκοιμιέται σε ένα χαμηλό τοιχάκι, μακριά από το βουητό των μηχανών. Αλλά σε απόσταση αναπνοής αστυνομικοί των ΜΑΤ, με ασπίδες στα πόδια τους, σκοτεινιάζουν την ανέμελη ατμόσφαιρα. Εκατόν πενήντα αστυνομικοί, νευρικοί από τους κρύους καφέδες που καταναλώνουν ολημερίς, εξαπλώνονται κάθε μέρα στο λόφο του Στρέφη. Αυτή η αστυνομική παρουσία εγκαταστάθηκε  εδώ, τον Οκτώβριο του 2022, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας, όπου πλειοψηφεί η ακροδεξιά Νέα Δημοκρατία.

Ήταν η απάντηση στο στασιαστικό πνεύμα των κατοίκων που προκλήθηκε από την επιχείρηση ανάπλασης αυτού του δημόσιου χώρου.Ο δήμος, με επικεφαλής τον Κώστα Μπακογιάννη, ανιψιό του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, θέλει να μεταμορφώσει τον  Λόφο του Στρέφη για να μειώσει, όπως λέει, «τον κίνδυνο πλημμυρών, πυρκαγιών και κατολισθήσεων». Στόχος  του είναι «να αυξηθεί ο αριθμός των επισκεπτών, (…) να διατηρηθεί και να εμπλουτιστεί το πράσινο».

Για να επιτευχθεί αυτό, οι  ασβεστολιθικοί βράχοι της κορυφής, όπου φωλιάζουν χελώνες του λόφου, θα αντικατασταθούν από ένα παρατηρητήριο (belvedere) όπως φαίνεται στην εικόνα που κυκλοφόρησε ευρέως στον ελληνικό τύπο[1] Δέντρα θα κοπούν. Τα απότομα μονοπάτια θα τσιμεντοστρωθούν, οδηγώντας τους επισκέπτες σε ένα ολοκαίνουργιο εστιατόριο, αναφέρει περιχαρής ο Δήμος.

Όπως κάνουν κάθε απόγευμα, ντόπιοι και επισκέπτες απολαμβάνουν τη θέα της Αθήνας από την κορυφή του λόφου  του Στρέφη. Ένα belvedere  πρόκειται να κατασκευαστεί σε αυτούς τους βράχους από την εταιρεία ακινήτων Prodea.

Πολίτες δεύτερης κατηγορίας

Η Άννα*, κάτοικος της περιοχής, θέλει να επισημάνει την πραγματικότητα πίσω από τα  ωραία λόγια. Στοχαστική και νοσταλγική, αυτή η νέα  μητέρα κάθεται, καπνίζοντας, στο πέτρινο αμφιθέατρο που φωλιάζει στην καρδιά του Στρέφη. Εδώ βρίσκεται  ο  ελεύθερος χώρος της γειτονιάς όπου αντηχούσαν οι δωρεάν συναυλίες, οι πολιτικές συνελεύσεις και οι κραυγές των παιδιών που  έρχονταν να γιορτάσουν τα πάρτι γενεθλίων τους. «Θέλουν να σβήσουν αυτές τις μνήμες», λέει. Οι συγκεντρώσεις κρίνονται σήμερα  παράνομες. Υπάρχει χλωρίδα και πανίδα σε αυτό το λόφο,  όπου συμπεριλαμβάνονται 80 είδη πουλιών.  Με το τσιμέντο τους θα αλλάξει το καθεστώς της άγριας φύσης του λόφου.

Στην αρχή του Μαΐου, η Δασική Υπηρεσία υπέβαλε αίτημα για «πάγωμα» των εργασιών στο λόφο, ζητώντας διευκρινίσεις από τον δήμο σχετικά με τις περιβαλλοντικές πτυχές του έργου, σύμφωνα με  την εφημερίδα Efsyn[2]

Γύρω από την Άννα, οι σκάλες έχουν καταστραφεί, τα φυτά έχουν μαραθεί και το πότισμα δεν είναι επαρκές.

«Οι δημοτικές αρχές έχουν αφήσει τον λόφο να υποβαθμιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα», θρηνεί η ίδια.  «Ήταν μια στρατηγική σκόπιμης εγκατάλειψης. Ήμασταν εμείς, οι κάτοικοι της περιοχής, που φροντίζαμε  τον τόπο. Και μετά κατέφθασαν με  ένα σχέδιο χωρίς να συμβουλευτούν τους [20.000 περίπου]κατοίκους των Εξαρχείων  και τις πραγματικές τους ανάγκες.»

Ο δήμος προτείνει ως επιχείρημα την αισθητική ποιότητα του έργου, ενώ αρνείται ότι  θα έχει για τους΄Ελληνες, οι οποίοι αισθάνονται ότι έχουν γίνει πολίτες δεύτερης κατηγορίας, έναν χαρακτήρα αποκλεισμού. Η Άννα όμως επισημαίνει την τάση των αρχών για επιτήρηση των πολιτών και  εξηγεί ότι «ο δήμος πρόκειται να δημιουργήσει στο πάρκο εννέα εισόδους με φρουρούς και κάμερες».

Το έργο, για το οποίο δεν είχε γίνει προκήρυξη δημοπρασίας, θα πραγματοποιηθεί από την Prodea,  κορυφαία εταιρεία επενδύσεων σε ακίνητα της χώρας –με  περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν τα 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ, και ιδιοκτήτρια άνω  των 380 εμπορικών ακινήτων.  Η Prodea είναι υπεύθυνη για τα δύο τρίτα της επένδυσης, κόστους 1,15 εκατομμυρίων ευρώ,  «τα οποία», διατείνεται ο δήμος,  «αποτελούν δωρεά, χωρίς καμία επιβάρυνση». Εδώ, στη Συνέλευση του Στρέφη,  κανείς δεν το πιστεύει. Η δωρεά από το επενδυτικό ταμείο εγείρει μόνο  φόβους  ιδιωτικοποίησης.

Η Συνέλευση του Στρέφη,  μια ομάδα περίπου τριάντα ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της Άννας, συστάθηκε το 2021 για να υπερασπιστεί τον λόφο. Οργανώνει ενημερωτικές συναντήσεις, πορείες και διαδηλώσεις – οι οποίες γρήγορα καταπνίγονται. Έχει αναλάβει νομική δράση κατά της Prodea για να αμφισβητήσει, μεταξύ άλλων, τη νομιμότητα των έργων  και τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Η Συνέλευση συντονίζει τις ενέργειές της με ομάδες που δίνουν παρόμοιες μάχες, τόσο στην Αθήνα όσο  και στο εξωτερικό, όπως αυτή που ηγείται για την υπεράσπιση του  δάσους της Ατλάντα [3] ,στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Αναρχικές λαίμαργες διαδρομές»

Ο αγώνας των  ανθρώπων της Συνέλευσης παρεμποδίζεται σε μεγάλο βαθμό από την παρουσία της αστυνομίας. Οι δυνάμεις της τάξης είναι παντού στη γειτονιά των  Εξαρχείων,  όπου δεν είχαν καμία αστική παρουσία πριν από μόλις δεκαπέντε χρόνια. Κάτω, στους πρόποδες  του Στρέφη, στην κεντρική πλατεία των Εξαρχείων τα ΜΑΤ φρουρούν ένα άλλο εργοτάξιο, με λαμαρινένιο φράκτη  που φέρει το λογότυπο του ACAB [4]

Οργισμένοι κάτοικοι: “Ανεξήγητα 800.000 ευρώ, άρρωστα δέντρα, μια μεγάλη λεωφόρος, πάρκα τσέπης, φτάνει πια”. Από το καλοκαίρι του 2022, η δημόσια πλατεία βρίσκεται υπό αστυνομική κατοχή για την παρακολούθηση ενός αμφιλεγόμενου εργοταξίου του μετρό”.

΄Ενας σταθμός μετρό αναμένεται να ανοίξει σε οκτώ χρόνια, σε αυτή τη μυθική πλατεία, όπου κατέληγαν οι αντιφασιστικές και οι  διαδηλώσεις κατά της λιτότητας.

Για τους αντιπάλους των έργων στου Στρέφη, διακυβεύεται επίσης η πολιτική ψυχή της περιοχής. Ο λόφος δεσπόζει σε μια γειτονιά που ήδη μαστίζεται από έργα εξευγενισμού. «Αυτό το έργο είναι πολιτικό. Η  γειτονιά των Εξαρχείων αναστατώνει τη Νέα Δημοκρατία. Παλιά ήταν μια κοινωνική συνοικία. Τη δεκαετία του 1990, υπήρχαν καλλιτέχνες και φοιτητές. Υπήρχαν καταλήψεις μεταναστών , αλλά πολλές από αυτές έκλεισαν πρόσφατα», λέει ο Δημήτρης Γερονίκος. Ο Δημήτρης είναι τοπογράφος μηχανικός και κάτοικος που συμμετέχει στην υπεράσπιση της περιοχής.

Ενώ οι αρχές προς το παρόν αρνούνται οποιοδήποτε πολιτικό σχέδιο, η Νέα Δημοκρατία δεν έχει κρύψει ποτέ τη φιλοδοξία της να «καθαρίσει την Εξάρχεια», «που μαστίζονται από  τρομοκράτες», σύμφωνα με τα λόγια του πρωθυπουργού πριν την εκλογή του το 2017. [5]

«Ο στόχος είναι να μετασχηματιστούν τα Εξάρχεια σε Λούνα Παρκ για τους τουρίστες, όπου αυτοί  οι συλλογικοί αγώνες δεν έχουν καμία θέση», λέει ο Δημήτρης. Ωστόσο, ο αναρχικός μύθος της περιοχής έχει ήδη προσκτηθεί  από την τουριστική βιομηχανία.  Εδώ και πολλά χρόνια, τα Εξάρχεια βλέπουν μια πλημμυρίδα ανθρώπων  που είναι περίεργοι για την επαναστατική τους ιστορία, που επισκέπτονται  μέρη που θεωρούνται εμβληματικά, όπως τον  δρόμο  όπου ο νεαρός Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, 15 ετών, σκοτώθηκε το 2008,  από πυροβολισμό αστυνομικού. Τουριστικοί οδηγοί προσφέρουν τώρα «αναρχικές περιηγήσεις» στο διαδίκτυο προσφέροντας  «αναρχικές λαίμαργες διαδρομές» (…) στην απαγορευμένη επαναστατική συνοικία των Εξαρχείων».

Τουριστική πλημμυρίδα

Τα κτίρια της  περιοχής αγοράζονται από υπηκόους της ΕΕ που προσελκύονται από τις χαμηλές τιμές, ή από πολλούς Κινέζους, Ισραηλινούς και Βρετανούς που εκμεταλλεύονται τις χρυσές βίζες που θεσπίστηκαν το 2013 κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.

Η κρίση χρέους και η λιτότητα που επέβαλε η τρόικα, έχουν φτωχοποιήσει τους κατοίκους της χώρας. Για αγορά ακινήτου αξίας 250.000 ευρώ, οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν βίζα για τη ζώνη Σένγκεν.

Πολλά κτίρια έχουν πλέον μετατραπεί σε τουριστικά καταλύματα  airbnb που είναι απρόσιτα για μόνιμη μίσθωση από Έλληνες.

Με ελάχιστο μισθό 780 ευρώ , οι ΄Ελληνες αυτοεξορίζονται στα προάστια.

«Η Αθήνα είναι μια περίπτωση αγοραπωλησίας σπιτιών  (real estate) των οποίων οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σε έκτακτη ανάγκη »[6] αναφέρει ένα σύνθημα στον τοίχο ενός σπιτιού σε έναν δρόμο στα Εξάρχεια, όπου οι τροχήλατες βαλίτσες των επισκεπτών ηχούν ρυθμικά στο κατάστρωμα των δρόμων.

.Η ελληνική καλοκαιρινή τουριστική περίοδος μόλις έχει αρχίσει, και η προσέλευση των  τουριστών διαμορφώνεται ήδη σαν παλιρροϊκό κύμα, το οποίο θα ξεπεράσει  αυτό της προηγούμενης σεζόν.

Το 2022, 27,8 εκατομμύρια τουρίστες ταξίδεψαν στη χώρα των εκατοντάδων νησιών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος[7]. Δηλ. δυο φορές περισσότεροι  από ότι  δέκα χρόνια πριν.

Λιγότερα δημόσια  σχολεία, σχεδόν καθόλου πανεπιστήμια, θέλουν να καταργήσουν τους κινηματογράφους. Είναι ένα κέντρο πόλης χωρίς κατοίκους.-  Μπάμπης Κονταράκης

«Τα  Εξάρχεια δεν  είναι η μόνη γειτονιά που έχει πληγεί από τη φρενήρη ανάπτυξη της  τουριστικής βιομηχανίας. Η τελευταία απειλεί επίσης τον δημόσιο χώρο και σε άλλα μέρη της Αθήνας», προσθέτει ο Μπάμπης Κονταράκης. Ο Κονταράκης είναι  ο ιδιοκτήτης του ιστορικού κινηματογράφου Άστορ, που βρίσκεται σε μια στοά με σικ  εστιατόρια από όπου ακούγονται μελωδίες τζαζ και πιάνο μπαρ. Όταν ο Μπάμπης έμαθε το 2022 ότι το κτίριο που στεγάζει τον κινηματογράφο του από το 1947, μισθωμένο στον δημόσιο οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης ΕΦΚΑ, θα μπορούσε να πωληθεί για να μετατραπεί σε ξενοδοχείο, απηύθυνε έκκληση για βοήθεια στα κοινωνικά δίκτυα. Διάσημοι Έλληνες σκηνοθέτες, όπως ο Κώστας Γαβράς και ο Γιώργος Λάνθιμος, καθώς και ξένοι σκηνοθέτες (Ken Loach, Emir Kusturica) έχουν άμεσα  υποστηρίξει το αίτημά του, όπως και εκατοντάδες Έλληνες. Ο κινηματογράφος έχει γλιτώσει από την πώληση προς το παρόν.

Ως απάντηση στις εξεγερτικές διαμαρτυρίες , το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας συμφώνησε να το χαρακτηρίσει ως ιστορικό κτίριο διασφαλίζοντας  με αυτόν τον τρόπο την προστασία του.

Ο κινηματογράφος Άστορ, στη στοά Κοραή στο κέντρο της Αθήνας από το 1947, απειλήθηκε με μεταπώληση.

Ωστόσο, αυτοί οι δημόσιοι χώροι βρίσκονται υπό συνεχή απειλή λέει ο Μπάμπης. «Στο κέντρο της πόλης της Αθήνας, ο κόσμος φεύγει λόγω των υψηλών ενοικίων, υπάρχουν λιγότερα δημόσια σχολεία, σχεδόν καθόλου πανεπιστήμια, ενώ υπάρχουν σχέδια για την κατάργηση κινηματογράφων. Είναι ένα κέντρο πόλης χωρίς κατοίκους. Ποιο είναι το νόημα; Τι θα δουν οι τουρίστες όταν θα έρθουν;»

Αλλά η κυβέρνηση κωφεύει στις εκκλήσεις για τη ρύθμιση αυτού του τύπου βιομηχανίας. Η ιδέα της είναι  να επεκτείνει την τουριστική περίοδο για να καλύψει ολόκληρο τον χρόνο. Φέτος το χειμώνα, μια εκστρατεία του εθνικού οργανισμού τουρισμού στην Ελλάδα απεικόνιζε ένα ζευγάρι συνταξιούχων σε ένα σκάφος: «Θέλετε να νιώσετε 20 ξανά ;»  με τον αριθμό 20 να είναι αμφίσημος και να  αναφέρεται όχι τόσο στον αριθμό των ετών (του ζεύγους) όσο στη θερμοκρασία του χειμώνα στην Ελλάδα, θερμότερη από ό,τι ήταν παλαιότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Μετά από μια δεκαετία λιτότητας, ο τουρισμός αποδίδει γρήγορα. «Αλλά πολλά από αυτά τα έσοδα πηγαίνουν σε ξένους επενδυτές ή σε τουριστικές επανεπενδύσεις» επισημαίνει ο Νίκος Θεοχαράκης, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής το 2015.

‘Ετσι για παράδειγμα το 20% των δωματίων στα 71 ξενοδοχεία που άνοιξαν στην Αθήνα  και στα προάστια της από το 2017 – κυρίως 4 και 5 αστέρων – βρίσκονται στα χέρια ξένων ομίλων. «Το προσωπικό στον τομέα του τουρισμού, από την άλλη πλευρά, εξακολουθεί να αμείβεται με πενταροδεκάρες», συνεχίζει ο Νικόλαος Θεοχαράκης. Με την έλλειψη ντόπιου εργατικού δυναμικού, η χώρα φέρνει τώρα εργαζόμενους από τα Βαλκάνια.

«Μετά από 15 χρόνια κρίσης το ακαθάριστο δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι 190,5% του ΑΕΠ».

Το πλεονέκτημα του αρχαίου παρελθόντος (SUPER MANNA ANTIQUE)

Εν πάση περιπτώσει, οι ελληνικές αρχές, για να προσελκύσουν  επισκέπτες, ποντάρουν σε ό,τι αποτελεί τη  φήμη της χώρας. Το αρχαίο  παρελθόν της Ελλάδας αποτελεί  τουριστικό πλεονέκτημα, σε αντίθεση με το παρόν της.

Η δημοκρατία γεννήθηκε στην Ακρόπολη, ερείπια είναι διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, αλλά αλίμονο  σε  αυτούς που ζουν κοντά στα ερείπια. Πολλοί κάτοικοι που γειτονεύουν με το δημόσιο πάρκο της Ακαδημίας του Πλάτωνα, στην ομώνυμη αθηναϊκή συνοικία της Αττικής (βορειοανατολικά), φοβούνται ότι θα τους απορροφήσει η τουριστική μηχανή. Κανείς δεν νοιάζονταν για αυτόν τον χώρο πρασίνου των δέκα εκταρίων, που βρίσκεται ανάμεσα σε πολυκατοικίες, εγκαταλελειμμένα εργοστάσια , σε μια λαϊκή εργατική γειτονιά όπου πολλοί από τους κατοίκους της είναι Αλβανικής καταγωγής.

Αλλά σήμερα, ο ιστορικός τόπος όπου ο Πλάτωνας δίδαξε το 387 π.Χ. προσελκύει κάθε είδους ενδιαφέρον.

Το δημοτικό συμβούλιο θέλει να χτίσει εκεί ένα μουσείο, με τη στήριξη δωρεών από Ιδρύματα ολιγαρχών όπως το ίδρυμα Ωνάση.

Ένας άντρας με σκούτερ περνάει μέσα από τα παρτέρια πρασίνου, γεμάτα με ανθισμένο χαμομήλι, όπου αρχαία λείψανα εξέχουν εδώ και εκεί, κάτω από το θυμωμένο βλέμμα της Μαρίνας Σιούτη, μιας κατοίκου της περιοχής. «Κάτι θα ‘πρεπε να γίνει για να ανακαινιστεί αυτό το πάρκο, ήταν παραμελημένο για μεγάλο χρονικό διάστημα”, λέει η η γραφίστρια.

Η Μαρίνα Σιούτη, κάτοικος της αθηναϊκής συνοικίας Ακαδημίας Πλάτωνος, είναι μέλος της Συνέλευσης Πρωτοβουλίας για το πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας θέλει να κατασκευάσει ένα μουσείο 14.362 τ.μ. στην καρδιά του πάρκου και να κόψει περισσότερα από 500 δέντρα.

Το 2020 όταν ανακοινώθηκαν τα σχέδια του  έργου του μουσείου, η Μαρίνα γρήγορα απογοητεύτηκε. Σίγουρος για τις εντυπώσεις που θα προκαλούσε, ο δήμος δημοσιοποίησε τις εικόνες  ενός σύγχρονου λευκού μουσείου,  με  φυτεμένη οροφή, επάνω σε  κίονες. Καταλαμβάνοντας έκταση του πάρκου, πρόκειται  να καταστρέψει τρία εκτάρια πρασίνου που τα παιδιά της περιοχής εκτιμούν ιδιαίτερα.

«Οι αρχές πωλούν το μουσείο ως το πιο “πράσινο” στην Αθήνα, αλλά σχεδιάζουν να κόψουν 580 δένδρα» λέει αγανακτισμένη η Μαρίνα. «Υπάρχουν ανεκμετάλλευτοι κενοί χώροι  γύρω από όλο το πάρκο. Το μουσείο θα μπορούσε να χτιστεί εκεί. Αντ’ αυτού, αποφάσισαν να το χτίσουν μέσα στο πάρκο και να καταστρέψουν τη φύση» .

Αυτοί οι ανεκμετάλλευτοι χώροι που υπάρχουν τριγύρω είναι άραγε ήδη ο στόχος των εργολάβων; Κανείς δεν το  ξέρει   ακόμα, αλλά η συνέλευση της Ακαδημίας Πλάτωνος είναι αποφασισμένη να ευαισθητοποιήσει τους Αθηναίους στην υπόθεση της οικολογίας.

Αυτή η  ομάδα έχει αναλάβει νομικές διαδικασίες κατά του δήμου και της κατασκευαστικής εταιρείας, μεταξύ άλλων, για την έλλειψη νόμιμων αδειών ή και άδειας για την κοπή των δέντρων, για την ανέγερση του μουσείου κ.λπ.

Αστική Θερμική Νησίδα.

Η αντικατάσταση υφιστάμενου δέντρου με άλλο έχει τα όριά της, επισημαίνει η Ελένη Μυριβήλη, «η υπεύθυνη για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του κλίματος» μια θέση που δημιούργησε  η δημαρχία της Αθήνας, τον Ιούλιο του 2021 μετά από έναν ακόμη  πολλοστό κύμα καύσωνα.

«’Ένα νέο δέντρο που φυτεύεται αρχίζει πραγματικά να φέρνει τα οφέλη του στην  πόλη (σκιά, οξυγόνο, δέσμευση CO2, κατακράτηση νερού, έλεγχος ρύπανσης κ.λπ.)  μέσα σε δέκα με  είκοσι χρόνια. Δεν έχουμε προετοιμαστεί  για την ακραία ζέστη που έρχεται».

Στην Αθήνα, η κατάσταση είναι επείγουσα. Η μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος [8] η οποία καταγράφει τους χώρους πρασίνου στις αστικές περιοχές, τοποθετεί την Αθήνα στην προτελευταία θέση μεταξύ των πρωτευουσών της Ευρώπης, όσον αφορά τους χώρους πρασίνου (μόνο 17% πράσινο) ενώ μόνο  το 11% της επικράτειάς της καλύπτεται από δέντρα. Κάθε καλοκαίρι το κέντρο της πόλης μετατρέπεται σε «αστική θερμική νησίδα», καθώς η ζέστη εγκαθίσταται στην ατμόσφαιρα, διαποτίζει  την αδιαπέραστη άσφαλτο, η οποία την απορροφά την ημέρα και την εκπέμπει τη νύχτα. Στο τέλος Απριλίου, μια μελέτη[9]  από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αποκάλυψε ότι η χώρα επρόκειτο να ζήσει το θερμότερο καλοκαίρι στην ιστορία της.

Σημειώσεις

[1]  «Στρέφης: ο δήμος σχεδιάζει έργο παρέμβασης στην πράσινη ζώνη» στην ιστοσελίδα της εβδομαδιαίας Lifo, Ιανουάριος 2021.

[2] «Το δασαρχείο τα βάζει με το δήμο σχετικά με τη μετατροπή του Στρέφη»  ΕφΣυν, 8 Μαΐου 2023.

[3] «Το 2021, το δημοτικό συμβούλιο της Ατλάντας αποφάσισε να κατασκευάσει ένα τεράστιο εκπαιδευτικό κέντρο για την αστυνομία μέσα στο δάσος του South River. Το έργο αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή 34 εκταρίων δάσους.»

[4] «Ακρωνύμιο του συνθήματος “Όλοι οι αστυνομικοί είναι μπάσταρδοι”(all cabs are bastards)».

[5] «Μητσοτάκης στην τηλεόραση του Alpha: Θα μειώσω τους φόρους και θα καθαρίσω τα Εξάρχεια»,Themanews, 10 Ιανουαρίου 2017

[6] «Τα ακίνητα στην Αθήνα είναι en état d’urgence» στα γαλλικά.

[7] «Σχεδόν 30 εκατομμύρια άνθρωποι επέλεξαν να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα το 2022»,

Greek Travel Pages, Φεβρουάριος 2023.

[8]«Ποσοστό του συνολικού πράσινου υποδομών, των αστικών χώρων πρασίνου,

και της κάλυψης αστικών δέντρων στην περιοχή των πρωτευουσών του ΕΟΧ-38 (εξαιρουμένου του Λιχτενστάιν)». Μελέτη που επικαιροποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2023.

[9] «Και αν ο υδράργυρος στην Αθήνα έφτασε τους 48-50 βαθμούς;» Τα Νέα, 25 Απριλίου 2023.